Unha comunidade que vive nun territorio concreto ao longo dun tempo en condicións favorables é quen de crear unha lingua como consecuencia dun conxunto complexo de accións e reaccións seculares das persoas que conforman esa comunidade coa natureza que as rodea.
Cando nace unha lingua nace como un ser que vai desenvolver con capacidade propia asúa singular maneira de ver o mundo. Todas as linguas pasan por etapas infantís e xuvenís nas que non son aínda unha lingua plenamente autónoma, pero cando chega á maioríade idade, convértese na peculiar forma de percibir o universo que os seus falantes van incorporando como un gran legado a gardar con agarimo. Porque ese conxunto de palabras conforman a identidade, o carácter a forma de pensar, un patrimonio que nos fai humanos. Do contrario serían seres incapaces de entender o seu entorno, sen as voces que esa lingua lles foi dando como ferramenta de expresión e comunicación cos demais, de comprensión e interpretación do mundo, sen a súa fala, non serían ninguén.
Por que a memoria? Falamos da memoria porque é unha ferramenta da humanidade altamente necesaria para progresar, e o progreso sen coñecemento faise unha tarefa imposible. Mais non hai memoria sen curiosidade, ese afán de saber de nós, ese espello do ser no que se reflicte a identidade.
Como andas de afán por saber?
Ti es una persoa curiosa?
Todas as persoas somos seres curiosos, temos afán de saber, porque sempre hai preguntas por responder se desexamos medrar.
O afán de saber como se produce? Pois imos ilustralo cun coitelo que corta ou non, porque está, ou non, ben afiado. Se non temos coitelo, na prehistoria non o tiñan, cortaban con pedras pulidas, logo foron atopando e elaborando outras ferramentas cada vez máis acaídas para este labor. Cales son as ferramentas do saber? Sen dúbida moitas. O coñecemento implica o uso da memoria de noso e da educación para medrar, entre outras.
A educación e a cultura débenlle moito á memoria. Entón para que serve a memoria? Non se trata de memorizar datos e máis datos por almacenar na nosa mente, senón preguntarse sobre o pasado para construír o futuro, para solucionar no día a día o noso alimento que nos permite crecer. Para cortar a carne ou o peixe, é mellor ter ferramentas axeitadas, e ademais ter afiada a nosa curiosidade, o noso afán por saber alimentando o noso ser.
Estes días hai un debate nas redes sobre o que unha muller opinaba da lectura. Manifestou que non lle gustaba ler. Pois ben, pode non gustarche a lectura, pero ninguén dúbida que a lectura é unha boa ferramenta de aprendizaxe e de pracer. Afortunadamente a humanidade é diversa e pode resolver esta necesidade do saber non só coa lectura. Hai no mundo unha chea de xentes que son analfabetas e unha chea de sociedades alfabetizadas, unhas e outras non deixan de ser curiosas, para unhas pode resultarlles máis doado atopar respostas porque teñen o coitelo mellor afiado, ou simplemente porque teñen coitelos. Podemos chegar a un mesmo lugar andando, en bicicleta, en coche ou en avión, dispoñemos de distintas fórmulas para viaxar polo coñecemento certamente, uns usan unhas outras varían, unhas poden ser máis rápidas, outras máis lentas, pero hai lugares aos que non se pode ir en avión, aos que só podemos ir andando ou aos que é mellor chegar andando. Así de caprichoso e apaixonante, pracenteiro e necesario é iso de procurar saber de nós.
Nós é un pronome que nos identifica e que parte do eu que somos na infancia, aquela etapa na que somos aínda mudos, incapaces de nos expresar como un adulto. A fala, a linguaxe é outra das grandes ferramentas do saber. O pensamento humano precisa das palabras, logo parece ineludible e imprescindible usalas para medrar e para saber de nós. A actividade do seres humanos pasa por etapas inequívocas de maduración. A infancia do eu e a descuberta posterior do nós que coincide coa entrada na corrente da adolescencia desemboca na reafirmación do eu, ante ti e ante o nós, agora máis e mellor contrastados.
ACTIVIDADES: SABER DE NÓS 1:
En 2003 Leilía, un grupo de pandeireteiras, gravaba por primeira vez esta cantiga:
O meu amor se ti fores
lévame podendo ser,
eu teño que ir acabar
onde ti fores morrer.
Eu hei de morrer cantando
xa que chorando nacín
as marabillas do mundo
acabaron para min.
Logo en 2025 As Tanxugueiras fixeron esta versión:
Elas axuntaron ao vídeo difundido polas redes este texto: Adicado a todas aquelas mulleres que gardaron nas súas gorxas o eco das letras e melodías, sementando nelas a memoria que hoxe nos constrúe. Por facer do voso cantar un camiño con principio, pero sen final. E a Leilía, grazas por ser a porta de entrada cara as nosas antergas para moitas de nós. Tanxugueiras (17 de maio 2025)
1- Por que esta cantiga é froito da memoria?
2- De que cres que trata esta cantiga analizando a súa letra?
